Της Μαρίας Νεγρεπόντη-Δελιβάνη  – Δημοσιεύτηκε στις 6.1.2023 (Οιικονομικός Ταχυδρόμος)

Μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου Κατάρ, που εκκολάφθηκε στους κόλπους της ΕΕ, τα ΜΜΕ, και όχι μόνο στην Ελλάδα, αφιερώνουν σε καθημερινή βάση σημαντικό τμήμα του χρόνου τους σε αυτό. Με συνεχώς περισσότερες λεπτομέρειες, σχετικά με το πόσοι και ποιοι συμμετείχαν στο σκάνδαλο, πως το μεθόδευσαν, πως διευρύνθηκε ο αριθμός των συμμετεχόντων, πως επικοινωνούσαν μεταξύ τους και πως είχαν κατανείμει τις «αρμοδιότητες» του καθένα, για να αποφευχθούν επικαλύψεις, πως μετέφεραν τα «αργύρια της προδοσίας», με την παραδοσιακή «βαλίτσα» κ.ά.

Από τις σχετικές περιγραφές των ΜΜΕ προκύπτει ακόμη ότι η διεύρυνση του αρχικού αριθμού των «ευρωπαίων αξιωματούχων και κομπάρσων», που συμμετείχαν στη επιχείρηση Κατάρ, εξασφαλίζεται από τα καθημερινά «συναδελφικά μαχαιρώματα», με την ελπίδα ότι έτσι, χάρη στη βοήθεια προς τις αρμόδιες ανακριτικές αρχές, θα έχουν ηπιότερη μεταχείριση. Και πριν από την υπόθεση του Κατάρ, υπήρχαν υπόνοιες για χρηματισμούς και διαπλοκές στην ΕΕ. Η ανθρώπινη απληστία ελλοχεύει παντού, και η ΕΕ δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Ωστόσο, η υπόθεση Κατάρ εν προκειμένω, είναι ιδιαιτέρως βεβαρημένη, επειδή ο αριθμός των συμμετασχόντων σε αυτό είναι μεγάλος και επιπλέον επειδή δεν παύει να διευρύνεται, επειδή από τα όσα διαπιστώνονται η υπόθεση πηγαίνει σε βάθος χρόνου, αλλά και επειδή αυτή διέχεε συνεχώς ενδείξεις και ύποπτες συμπεριφορές, που θα όφειλαν να είχαν ληφθεί δεόντως υπόψη από το διευθυντήριο της ΕΕ.

 

Το πρώτο αυθόρμητο ερώτημα που προκύπτει, μέσα από αυτό τον συρφετό πληροφοριών, είναι το πόσα άραγε άλλα, παρόμοια ή και διαφορετικά, λιγότερο ή περισσότερο σοβαρά σκάνδαλα υποθάλπονται, τώρα ή και στο παρελθόν, μέσα στον οργανισμό Μαμούθ, στον οποίο έχει καταλήξει η ΕΕ, ως κράτος εν κράτει. Και τούτο διότι η έκπληξη με την οποίαν η ηγεσία της ΕΕ υποδέχθηκε την έκρηξη του σκανδάλου Κατάρ μαρτυρεί τραγική άγνοια για το τι συμβαίνει εντός της επικράτειας της.

Έκπληξη, επίσης προκαλεί και η ψυχραιμία με την οποίαν απάντησαν τα μέλη, που αποδείχθηκε ότι συμμετείχαν στο σκάνδαλο Κατάρ, επειδή ομολόγησαν, καθώς και η άνεση με την οποίαν έσπευσαν να καταδώσουν ο ένας τον άλλο συνάδελφό τους. Συνεπώς, είναι όντως τρομακτικό το γεγονός ότι το όλο σκηνικό παραπέμπει σε μια καθημερινότητα, σε μια ομαλότητα, σε κατάσταση αποδεκτή ως «matter of fact”! Αλλά, αν η κατάσταση που επικρατεί στην ΕΕ είναι αυτή που φωτογραφίζεται μέσα από το σκάνδαλο του Κατάρ, ενισχύονται, δυστυχώς, εικασίες, σχετικά με άγνωστο αριθμό ανεξιχνίαστων σκανδάλων, που παραπέμπουν σε καζάνι που βράζει. Συνεπώς, δικαιολογείται απολύτως η αγωνία των Ευρωπαίων πολιτών, που αναρωτιούνται πόσο εκτεταμένη μπορεί να είναι αυτή η διαφθορά στους αχανείς μηχανισμούς της ΕΕ, και σε ποιους τομείς της κυρίως εντοπίζεται.

Και, ακόμη, οι Ευρωπαίοι πολίτες εύλογα αναρωτιούνται σε τι ποσοστό αυτή η διαφθορά επηρεάζει ή ακόμη και αναχαιτίζει την αποτελεσματικότητα των ανειλημμένων υποχρεώσεων της ΕΕ, απέναντι στα κράτη-μέλη. Ενα δεύτερο ακανθώδες ερώτημα, που ανακύπτει μέσα από το συνονθύλευμα των πληροφοριών, γύρω από το σκάνδαλο του Κατάρ, είναι η φευγαλέα προς το παρόν υποψία, για το ενδεχόμενο, η επικέντρωση στην ενοχή της Εύας Καϊλή, να αποβλέπει στη συσκότιση άλλων, πιθανώς σοβαρότερων ατοπημάτων. Αν, δηλαδή η κατηγορία εναντίον της Εύας Καιλή, που πιθανόν να είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου, χρησιμοποιείται ως βιτρίνα, προκειμένου να αποτρέψει την επέκταση της έρευνας, και προς άλλες κατευθύνσεις.

Η έκρηξη θυμού του Κατάρ, ωστόσο, που συνοδεύτηκε και από απειλές σχετικά με την παύση εξυπηρέτησης της Ευρώπης με πετρέλαιο,, μπορεί να ερμηνευτεί ως επιταγή διακοπής της έρευνας και επικράτησης χαμηλών τόνων. Αναπόφευκτη είναι, ασφαλώς, και η αγωνία, σχετικά με το μέλλον και την επιβίωση της ΕΕ, αν όντως επιπλέει σε βούρκο σκανδάλων. Ειδικά, που ταυτόχρονα με το σκάνδαλο της ΕΕ, στο οποίο εμφανίζεται να πρωταγωνιστεί Ελληνίδα, συμβαίνουν και απανωτά σκάνδαλα στην Ελλάδα, τα οποία απασχολούν τον τελευταίο καιρό γνωστά ΜΜΕ του εξωτερικού, τα οποία επιλέγουν δεικτικά σχόλια εναντίον της χώρας μας.

Με όλα αυτά, η θέση της ΕΕ φαίνεται να είναι σοβαρά εξασθενημένη και ο ρόλος της υποβαθμισμένος. Κυρίως και επειδή τα σκάνδαλα προστίθενται στις αποφάσεις της, σε χρόνο της πριν από την αποκάλυψη τους, να λειτουργήσει ως φερέφωνο της Αμερικής, θυσιάζοντας μακροχρόνια εθνικά συμφέροντα των κρατών-μελών της. Αναμένοντας τη συνέχεια του σκανδάλου του Κατάρ, και όσων άλλων απειλούνται με το φως της δημοσιότητας, εύλογα διερωτάται ο μέσος Ευρωπαίος πολίτης, πως θα είναι δυνατόν για την ΕΕ να συνεχίσει, εφεξής, ως αμόλυντη η ίδια και υπεράνω υποψίας, να επιβάλλει κυρώσεις σε κράτη-μέλη της, επειδή παρέβησαν τις εντολές της.

Μαρία Νεγρεπόντη-Δελιβάνη, πρ. πρύτανης και καθηγήτρια στο ΠΑΜΑΚ